W piątym miesiącu ciąży następują bardzo duże zmiany zarówno u dziecka, jak i u mamy.
Jak rozwija się dzidziuś?
Dziecko osiąga w tym miesiącu 30 cm wzrostu i 40 dkg wagi. Głowa maluszka stanowi 1/3 wielkości całego ciała. Rosną mu włosy, brwi i rzęsy oraz paznokcie. Tony bicia jego serca można wysłuchać już uchem, bez słuchawki lekarskiej. Dziecko czasem śpi głęboko, drzemie, czasem czuwa spokojne lub też jest bardzo ruchliwe, np. przeciąga się, obraca, kopie, ma czkawkę. Jego ruchliwość zależy od odziedziczonego temperamentu oraz trybu życia matki, np. zwykle rozpoczyna harce, gdy matka odpoczywa, a ogranicza ruchy, gdy matka jest aktywna. Dzidziuś jest sprawniejszy, potrafi łączyć dłonie i ssać kciuka. Jest bardzo ciekawy, dotyka siebie, ścian macicy, pępowiny czy łożyska.
W 17. tygodniu życia płodowego gruczoły łojowe znajdujące się w skórze dziecka wytwarzają żółtawobiałą, tłustą substancję, zwaną mazią płodową, która chroni naskórek przed nadmiernym nasiąkaniem płynem owodniowym. Ta ochronna „maseczka” pokrywa skórę malca przez resztę życia w łonie mamy, aż do porodu, a czasami dziecko się z nią rodzi, zwłaszcza gdy jest wcześniakiem.
Pęcherz moczowy zaczyna się kształtować, nerki rozpoczynają produkcję moczu i dziecko może zrobić siusiu. Powstaje też otwór odbytowy. Dziecko potrafi już reagować na zmianę temperatury otoczenia. Reaguje również na dźwięki. Na początku na silne, ale potem usłyszy nawet szept. W tym okresie można uspokajać dziecko przemawiając do niego czule, posyłając mu serdeczne myśli, słuchając muzyki lub śpiewając coś miłego, czytając to, co wprawia matkę w dobry nastrój.
Jak się czuje przyszła mama?
Twoja ciąża z pewnością jest już widoczna. Od tego miesiąca będziesz coraz szybciej przybierać na wadze, razem z Twoim dzieckiem. Mogą pojawić się nieregularne, powtarzające się skurcze Braxtona-Hicksa. To nie są skurcze porodowe, ale raczej przygotowujące macicę do porodu.
Przyrost masy ciała i powiększenie obwodu brzucha mogą być źle tolerowane przez Twój organizm. Mogą pojawić się wzdęcia, czy niestrawności, wynikające z ucisku brzucha na Twoje jelita, ogólne przemęczenie wynikające ze wzrostu masy ciała, czy bóle krzyża spowodowane koniecznością utrzymania nie tylko Twoje ciała ale i ciała maluszka. Zalecamy częste odpoczynki, najlepiej z uniesionymi nogami, a spożywanie pokarmu powinno odbywać się częściej i mniejszymi porcjami.
Najistotniejsze zmiany dotyczą oczywiście brzucha, który z dnia na dzień się powiększa. Dno macicy znajduje się bowiem już na poziomie pępka. Możesz odczuwać swędzenie brzucha: to dlatego, że skóra, która musi dostosować się do twoich nowych wymiarów, coraz bardziej się rozciąga. Właśnie teraz mogą pojawić się na niej rozstępy (czerwonofioletowe paski, które po porodzie bledną i przybierają perłową barwę). Na brzuchu może się też pojawić ciemna linia biegnąca od wzgórka łonowego do pępka. Powstaje ona w wyniku wzmożonej produkcji pigmentu, zwanego melaniną. Nasilona pigmentacja dotyczy całego ciała ciężarnej. Nie martw się, jeśli na twojej twarzy pojawiły się ciemniejsze przebarwienia. Po porodzie same znikną.
USG w piątym miesiącu ciąży
Około 22. tygodnia ciąży wykonuje się badanie USG (tzw. połówkowe, bo to półmetek ciąży). Lekarz od kilkunastu do kilkudziesięciu minut jeździ po brzuchu głowicą aparatu ultrasonograficznego. W wielu gabinetach można nagrać to badanie na kasetę wideo lub płytę CD. Obraz USG pozwoli ocenić rozwój płodu i zbadać większość najważniejszych organów. Na wyniku badania pojawia się tajemnicze skróty – będą one określać najważniejsze wymiary płodu (np. CRL – długość od ciemienia do pupy, BPD – odległość od boku do boku główki, AC – obwód brzucha, FL – długość kości udowej, a także FHR – puls dziecka).
Badanie USG ma ono uspokoić rodziców i poinformować lekarza prowadzącego o rozwoju dziecka. W razie jakichkolwiek komplikacji czy nieprawidłowości można zaplanować leczenie.
Dobre rady położnej i ginekologa na piąty miesiąc
1. dbaj o brzuszek – brzuszek nawilżającymi kremami i olejkami, żeby nie dopuścić do przesuszenia skóry (wtedy bardziej swędzi). Zacznij używać preparatów, które zapobiegają powstawaniu rozstępów. Mogą się one pojawić nie tylko na brzuchu, ale także na piersiach, udach i pośladkach. Jesteś na nie bardziej narażona, jeśli masz jasną, delikatną skórę i w ciąży znacznie przytyłaś.
2. hemoroidy – ich pojawienie się zwiastuje swędzenie i ból odbytu. Ulgę przyniosą działające miejscowo maści i kremy (kupisz je w aptece bez recepty, ale koniecznie powiedz farmaceucie, że jesteś w ciąży). Hemoroidy mogą się nasilać u kobiet, które cierpią na częste zaparcia. Dlatego zadbaj o odpowiednią dietę. Jedz pokarmy obfitujące w błonnik (warzywa, owoce, otręby), który wspomaga pracę jelit i pamiętaj o piciu odpowiedniej ilości wody (1,5 litra dziennie).
3. zawroty głowy – jeśli robi ci się słabo, usiądź i pochyl się tak, aby głowa znajdowała się między kolanami (krew spłynie wtedy do mózgu).
4. słońce – pamiętaj o właściwej pielęgnacji: zawsze (również jesienią) zabezpieczaj twarz kremem z filtrem przeciwsłonecznym.
