Kwas foliowy (z łaciny acidum folicum) to organiczny związek chemiczny należący do grupy witamin B. Jego oryginalna nazwa nie pochodzi od syntetycznej folii, ale od łacińskiego słowa folium, które znaczy liść. Jest to dość powszechny związek, który stanowi niezbędne uzupełnienie diety, zwłaszcza u pań planujących macierzyństwo lub już będących w ciąży.
Na co wpływa kwas foliowy?
Kwas foliowy należy do związków, które wpływają na wiele elementów życia człowieka. Przede wszystkim odpowiada za regulację wzrostu i funkcjonowania komórek organizmu. Stwierdzono jego bezpośredni związek z dobrym samopoczuciem psychicznym i pozytywnym wpływem na mózg i układ nerwowy. Kwas foliowy jest szczególnie polecany kobietom w ciąży. Jego najważniejszą funkcją jest zapobieganie uszkodzeniom tzw. cewy nerwowej u płodu. Według badań francuskiego genetyka Jérôme Lejeune związek ten, podawany w okresie przedkoncepcyjnym i w pierwszych dwunastu tygodniach ciąży zmniejsza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej nawet o 70 proc. Poza tym odpowiada m.in. za zachowanie materiału genetycznego i przekazywanie cech dziedzicznych komórek. U osób dorosłych usprawnia działanie układu pokarmowego, wspomaga wytwarzanie soku żołądkowego, poprawia pracę jelit, żołądka i wątroby. Stwierdzono również jego pozytywny wpływ na procesy krwiotwórcze i zapobieganie anemii. Wskazuje się, że zapobiega powstawaniu raka macicy.
Gdzie znaleźć kwas foliowy?
Jak widać kwas foliowy pełni różnorodne funkcje. Dlatego jest polecany przez lekarzy i stanowi podstawowy element diety ciążowej. Gdzie zatem można go znaleźć? Bogata w warzywa dieta to jedno z lepszych źródeł kwasu foliowego. Znajdziemy go w szpinaku, sałacie, kapuście, brokułach, kalafiorach, brukselce czy szparagach. Jest obecny także, choć w znacznie mniejszych ilościach, w pomidorach, grochu, fasoli, soczewicy, burakach, soi czy słoneczniku. Można go znaleźć również w awokado, bananach i pomarańczach, a także jajkach i wątróbce. W niektórych krajach, choć niestety nie w Polsce, jest dodawany do chleba.
Jednak nawet najlepsza dieta może nie zapewnić odpowiedniej ilości kwasu foliowego w organizmie. Dlatego w celu profilaktyki wad cewy nerwowej u płodu zaleca się przyjmowanie 0,4 mg kwasu foliowego dziennie, przez okres począwszy od trzech miesięcy przed planowaną ciążą, aż do dwunastego tygodnia. Lekarze wskazują, że związek ten powinien być przyjmowany profilaktycznie przez wszystkie kobiety w wieku rozrodczym. Jednym z popularniejszych suplementów kwasu foliowego jest Folik. Lek ten w pełni zaspokaja średnie zapotrzebowanie organizmu na tę witaminę. Folik jest lekiem polecanym w Narodowym Programie Zdrowia w ramach Pierwotnej Profilaktyki WCN, prowadzonym pod patronatem Instytutu Matki i Dziecka i prof. Zbigniewa Brzezińskiego.
Czy kwas foliowy można przedawkować?
Warto pamiętać, że, jak w przypadku większości witamin, możliwe jest przedawkowanie spożycia kwasu foliowego. Zalecana dawka dzienna acidum folicum wynosi 0,4 mg dla osoby dorosłej. Zwiększone dawki mogą powodować m.in. bezsenność, rozdrażnienie, depresję, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, skórne reakcje alergiczne, a w rzadkich przypadkach skurcz oskrzeli. Niektórzy lekarze wskazują, że nadmiar kwasu foliowego w ciąży może prowadzić do wystąpienia u dziecka astmy.
