Nieregularne miesiączki, przetłuszczająca się cera, bezskuteczna walka z trądzikiem i nadmiernym owłosieniem, przybieranie na wadze z niewyjaśnionych przyczyn…
To mogą być oznaki zespołu policystycznych jajników (PCOS). Jednym z niepożądanych jego skutków jest także niepłodność.
Istota problemu
Zespół policystycznych jajników (PCOS – Polycystic Ovary Syndrome), zwany również zespołem wielotorbielowatych jajników, drobnotorbielkowatych jajników lub zespołem Steina-Leventhala, jest schorzeniem występującym u 4-6% kobiet w wieku rozrodczym. W 73% przypadków stanowi najczęstszą przyczynę niepłodności z brakiem owulacji. PSOC charakteryzuje się ponadto zaburzeniami miesiączkowania, otyłością, hirsutyzmem i hiperandrogenizmem. [1]
Naukowe badania występowania PCOS wykazały ich podłoże genetyczne – 50% matek i sióstr w rodzinie może posiadać to zaburzenie. Istotą schorzenia jest destrukcja tkanki jajnika przez dużą liczbę drobnych, niedojrzałych pęcherzyków Graafa, których rozwój został zatrzymany przed uwolnieniem komórki jajowej. Wszystko to sprawia, że nie powstaje ciałko żółte, pęcherzyk zanika i tworzy się torbiel. Konsekwencją długotrwałego braku owulacji jest nadmierna produkcja hormonów płciowych męskich oraz zaburzenia miesiączkowania – mówi dr n. med. Jacek Tomaszewski.
Rozpoznanie
Lekarz, celem rozpoznania PCOS, powinien zwrócić uwagę na objawy kliniczne, wykonać badania hormonalne, USG jajników, dokonać oceny makroskopowej jajników w laparoskopii oraz badania histopatologicznego jajników.
Najczęściej występującym objawem PCOS, u niemalże 90% kobiet, są zaburzenia cyklu miesiączkowego, objawiające się skąpym bądź wtórnym brakiem miesiączki. Pierwotny brak miesiączki występuje u 3-5% pacjentek.
Zmiany hormonalne związane z PCOS, takie jak niski poziom FSH, wysokie stężenie LH i androgenów powodują dysregulację cykli owulacyjnych, co może wywoływać trudności z zajściem w ciążę. Na skórze uwidacznia się trądzik, łojotok i rozmaite zmiany barwnikowe w postaci ciemnych plam.
Hiperandrogenizm objawia się występowaniem nieprawidłowego owłosienia u kobiet (hirsutyzm) w następujących miejscach: górna warga ust, broda, bokobrody, podbródek i szyja, brodawki sutkowe, mostek, kresa biała, górna część ramienia, paliczki środkowe rąk, okolica krzyżowo-lędźwiowa, krocze. Z hiperandrogenizmem mogą wiązać się zmiany łojotokowe (trądzik, wykwity skórne), łysienie typu męskiego, obniżony tembr głosu, zmiana sylwetki ciała, przerost łechtaczki i warg sromowych.
