Doświadczają intensywniej, dostrzegają więcej, analizują głębiej. Niezwykle empatyczni, spostrzegawczy, delikatni, wyczuleni na piękno, cierpienie i najmniejsze zmiany w otoczeniu. O kim mowa? O WWO, czyli osobach wysoko wrażliwych. Czym jest wysoka wrażliwość? Jak sobie z nią radzić i jak wydobyć z niej potencjał, by była błogosławieństwem, a nie przekleństwem?
Wysoka wrażliwość, czyli co?
Wysoka wrażliwość (WWO) to cecha uwarunkowana genetycznie, która dotyczy ok. 15-20 procent populacji. Jest wrodzona, nie można więc jej nabyć w trakcie życia, ani się jej pozbyć. Nie zależy od warunków środowiskowych, doświadczeń ani wychowania. Wynika ona z wyjątkowego funkcjonowania układu nerwowego, który niezwykle intensywnie odbiera bodźce (z otoczenia, np. dźwięki, ale też z wewnątrz, np. głód, stres) . Osoby wysoko wrażliwe mają delikatniejszy układ nerwowy, przez co przechwytują i analizują większą ilość informacji oraz dostrzegają więcej szczegółów. Po co nam w ogóle wysoka wrażliwość? Prawdopodobnie cecha ta rozwinęła się na drodze ewolucji, by zwiększać szanse na przetrwanie. Osobniki wysoko wrażliwe łatwiej i szybciej analizowały otoczenie, dzięki czemu podejmowały trafniejsze decyzje.
Cechy osoby wysoko wrażliwej
Delikatny układ nerwowy niesie za sobą pozytywne, jak i negatywne skutki. Osoby wysoko wrażliwe mają ogromne pokłady empatii. Są inteligentni emocjonalnie. Z łatwością wyczuwają nastroje i łatwiej im dostrzec potrzeby innych ludzi, dlatego nawiązują głębsze relacje i łagodzą konflikty w grupie. Są spostrzegawczy, przez co podejmują lepsze decyzje, a ich praca jest bardziej precyzyjna. Z drugiej jednak strony, nie lubią zmian i najlepiej czują się w przewidywalnych sytuacjach i wśród znanych ludzi. Odczuwają stres, jeśli muszą funkcjonować pod presją. Mają trudności z asertywnością, potrzebują akceptacji i uznania. Bywają nerwowe i przytłoczone, gdy ich układ nerwowy jest zbyt obciążony. Ich mózg jest jak gąbka – wchłania zarówno pozytywne, jak i negatywne bodźce, w tym nastroje innych ludzi. Czym się cechują osoby WWO?
- Dociera do nich większa ilość informacji. Głębiej i skuteczniej je analizują (nawet nieświadomie).
- Szybciej się przestymulowują – przeszkadza im za duża ilość bodźców, takich jak hałas, światło, tłum, nowi ludzie, nowe sytuacje, nieprzyjemne doznania dotykowe, smaki i zapachy.
- Są reaktywni emocjonalnie – wykazują się dużą empatią i wrażliwością na przeżycia innych ludzi. Przeżywają silne emocje, stres oraz są podatni na odczuwanie lęku.
- Dostrzegają szczegóły i są wyczuleni na subtelne bodźce z otoczenia: na reakcje innych ludzi, delikatne zmiany w zachowaniu, w tonie głosu.
Wysoko wrażliwe dziecko
Wysoka wrażliwość u dzieci objawia się na szereg różnych sposobów. Jakie mogą być dzieci wysoko wrażliwe?
- Nieśmiałe. Trudno im odnaleźć się w nowych sytuacjach i nawiązać relacje z nowymi osobami. Nie lubią presji. Potrzebują bliskości z opiekunem, by poczuć się bezpiecznie i oswoić z sytuacją i nowymi ludźmi.
- Posłuszne. Nie przepadają za byciem w centrum uwagi i robią wszystko, byle nie sprawiać kłopotów, nawet kosztem własnego samopoczucia. Są spokojne, choć wewnątrz mogą przeżywać stres.
- „Niegrzeczne”. By poradzić sobie z natłokiem bodźców, dzieci mogą zachowywać się w trudny sposób: być zbyt pobudzone, ruchliwe, wpadać we wściekłość lub być agresywne.
- „Nieustępliwe”. Trudno im iść na kompromis. By poczuć się bezpiecznie, lubią decydować, np. o tym jak ma przebiegać zabawa. Chcą przyjmować rolę lidera.
- Wrażliwe. Mają swój głęboki wewnętrzny świat, dużo rozmyślają, są niezwykle empatyczne, wyczulone na potrzeby innych.
Wysoka wrażliwość u dzieci może występować „pod przykrywką” zachowań, które dla rodziców bywają trudne, a dla otoczenia – niezrozumiałe. Świadomi, z czego wynikają różne dziecięce reakcje, możemy lepiej wspierać nasze pociechy. Dzieci WWO potrzebują bliskiej relacji z cierpliwym opiekunem, który zauważa ich potrzeby, akceptuje je i pomaga je spełnić. Dorosły powinien nauczyć dziecko regulowania emocji, wyciszania się oraz odczytywania sygnałów płynących z ciała. Wsparcie dorosłego polega też na byciu „rzecznikiem” swojego dziecka, pośrednikiem pomiędzy nim, a innymi dorosłymi, którzy mogą nie rozumieć, z czego wynikają zachowania dziecka. Wysoko wrażliwe dzieci, mając sprzyjające warunki, rozwijają pełnię swojego potencjału i mogą sobie radzić nawet lepiej od swoich mniej wrażliwych rówieśników. Więcej o tym jak wspierać wysoko wrażliwe dzieci, przeczytasz na: https://www.vitapku.pl/psychologia/dziecko-wysoko-wrazliwe-jak-mu-pomoc-porady-dla-matek.
Jak sobie radzić z wysoką wrażliwością?
Osoby wysoko wrażliwe powinny znaleźć swój sposób na wyciszenie się, uspokojenie emocji oraz odpoczynek od bodźców, które napływają do ich układu nerwowego przez cały czas. Dobrym pomysłem są spokojne relaksujące aktywności, takie jak łagodne ćwiczenia fizyczne, np. joga lub pilates, medytacja, malowanie lub rysowanie. Sprawdzą się wszystkie te czynności, które nie będą dodatkowo stymulować układu nerwowego, a wręcz odwrotnie – będą usuwać nagromadzone napięcia.
