Grecja, Chorwacja, Hiszpania i Turcja należą do najpopularniejszych kierunków podróży Polaków. To kraje kojarzące się nie tylko ze słońcem i wakacyjnym wypoczynkiem, ale też z wyśmienitą kuchnią. Choć oddalone od siebie kilometrami, łączy je ze sobą jedno – zamiłowanie do ziemniaków. By zasmakować tamtejszych smakołyków z ‘patates’, nie trzeba od razu wyjeżdżać z kraju – można odtworzyć je w domowym zaciszu. Oto kilka przepisów inspirowanych ich narodową kuchnią, zaproponowanych przez uznanych szefów kuchni – Marcina Budynka i Andrzeja Polana, w ramach kampanii „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz”.
Grecja
MUSAKAS Z BAKŁAŻANA I ZIEMNIACZANYM BESZAMELEM, A U NAS GNIECIONE ZIEMNIAKI Z GULASZEM I OSCYPKIEM (przepis Andrzeja Polana)
Grecja to kraj przepełniony świeżymi ziołami, które rosną wszędzie – w ogródku, w doniczce, na parapecie, w przydrożnym rowie i na polach. Dlatego też tradycyjna kuchnia jest niezwykle pachnąca i aromatyczna. Przykładem dania greckiego powiązanego z kuchnią polską jest ‘musakas’ z bakłażana i ziemniaczanym beszamelem.
Składniki na ‘musakas’ na 4 osoby:
1 kg ziemniaków
300 ml mleka
50 g mąki
50 g masła
gałka muszkatołowa
sól i pieprz do smaku
Sposób przygotowania ziemniaków: gotujemy je w wodzie z dodatkiem soli, następnie odcedzamy, odparowujemy trzymając je jeszcze kilka chwil na kuchence. Jeszcze ciepłe przeciskamy przez praskę do ziemniaków. Mleko gotujemy, w rondlu rozpuszczamy masło, dodajemy mąkę, chwilę smażymy. Trochę to przypomina zasmażkę, ale to zamierzony efekt. Zalewamy wrzącym mlekiem, wszystko mieszamy do momentu powstania gęstego sosu i łączymy z przeciśniętymi ziemniakami. Całość mieszamy do uzyskania jednolitej masy. Na koniec dodajemy przyprawy do smaku.
Składniki na gulasz:
1,5 kg mięsa z szynki wieprzowej
1 kg cebuli
3-4 papryki kolorowe
kminek mielony
sól, pieprz, papryka wędzona, papryka ostra,
świeże oregano, bazylia, rozmaryn, tymianek
olej rzepakowy
Sposób przygotowania: na oleju przesmażamy mięso pokrojone w kostkę, zdejmujemy z patelni i następnie podsmażamy pokrojone cebulę i papryki. Wszystko wkładamy do rondla, zalewamy niedużą ilością wody i dusimy do miękkości. Dno patelni, na której smażyliśmy mięso i warzywa, można podlać wodą, zagotować i dla lepszego aromatu potrawy dodać do garnka. Doprawiamy solą, pieprzem oraz sporą ilością kminku mielonego. Kminek doskonale pasuje do naszego dania i pozytywnie działa na trawienie. Kiedy tylko gulasz będzie na pół miękki, przekładamy go do naczynia do zapiekania, posypujemy dużą ilością startego oscypka. Na wierzch wykładamy ziemniaki wcześniej przez nas przygotowane. Ponownie posypujemy startym oscypkiem. Skrapiamy olejem i wstawiamy do zapieczenia w temperaturze 200 stopni C na ok. 25 minut. Pieczemy do czasu, aż wszystko ładnie się zarumieni, a gulasz powoli zacznie kipieć spod ‘kołderki’.
Chorwacja
CHORWACKA OŚMIORNICA PIECZONA Z ZIEMIANKAMI I CHLEBEM ( przepis Marcina Budynka)
To popularne danie w Chorwacji, szczególnie w Dalmacji, którego jednym z głównych składników jest ośmiornica. Mięso ośmiornicy można zastąpić również jagnięciną lub cielęciną. Kolejnym ważnym elementem potrawy są ziemniaki oraz cebula, papryka czy marchewka. Składniki polewa się dużą ilością oliwy oraz doprawia białym winem, czosnkiem i rozmarynem. Do przygotowania dania oryginalnie wykorzystuje się umieszczane w piecu (w żarze) specjalne naczynie o nazwie peka.
Składniki na 4 osoby:
1 ośmiornica, najlepiej mrożona
2 listki laurowe
4 szt. ziela angielskiego
8 ziarenek pieprzu czarnego
600 g obranych ziemniaków
400 g bagietki lub pszennego pieczywa
1 cebula
3 ząbki czosnku
300 g pomidorków koktajlowych
80 ml wytrawnego wina białego
2 gałązki rozmarynu
4 gałązki tymianku
100 ml oliwy ekstra virgin
Sposób wykonania: mrożoną ośmiornicę wkładamy do garnka, dokładamy liść laurowy, ziele angielskie i pieprz w ziarnach. Gotujemy na wolnym ogniu przez ok 20 min. W międzyczasie ziemniaki kroimy w ósemki, cebulę w piórka i układamy je na przemian w żaroodpornym naczyniu. Wystudzoną ośmiornicę dzielimy na kawałki i układamy na ziemniakach, dodając całe pomidorki koktajlowe i poszarpane pieczywo pszenne. Dolewamy wino i połowę oliwy zmiksowanej z czosnkiem. Posypujemy świeżymi ziołami i pieczemy pod przykryciem 25 minut w temperaturze 200 stopni C. Po tym czasie odkrywamy naczynie i pieczemy jeszcze ok. 20 minut, przed podaniem danie polewamy pozostałą częścią oliwy.
Hiszpania
PATATOS MOCHO PAPRYKOWE, A U NAS ZIEMNIAKI Z GARA (przepis Andrzeja Polana)
Patrząc na dania kuchni hiszpańskiej, można zauważyć, że podobnie jak Polacy, Hiszpanie także często serwują ziemniaki, podając do nich charakterystyczne dwa sosy – zielony i czerwony. W tym wydaniu ziemniaki serwujemy z kiełbasą, boczkiem i warzywami.
Składniki na 4 osoby:
1,5 kg ziemniaków
1 pęto kiełbasy dobrej, wędzonej
150 g boczku wędzonego surowego
pół kurczaka
2 marchewki
1 burak
1 pietruszka
3 szt. cebuli
1 por
natka pietruszki, lubczyk, koper
5-6 liści kapusty
sól, pieprz, ziele angielskie, liść laurowy
smalec
Sposób przygotowania: zaczynamy od pokrojenia głównego bohatera, czyli ziemniaka w plastry o grubości około 0,5 cm. Obsypujemy je odważnie solą i pieprzem oraz dodajemy ziele angielskie i liść laurowy, najlepiej zmielone w młynku do kawy. Marchewki, pietruszkę, buraka i cebulę, poza kapustą, kroimy w plastry lub na cząstki. Kiełbasę proponuję pokroić w plasterki, a boczek w kostkę. Garnek rodzinny, zapewne taki macie, smarujemy smalcem na dnie, nie żałując go, wykładamy na dnie liście kapusty, a na nie pierwszą solidną porcję ziemniaków. Na to kładziemy wędzonkę, kiełbasę, boczek i warzywa. Znowu układamy warstwami ziemniaki, wędzonkę, aż do wyczerpania składników i do momentu, aż zostanie porcja ziemniaków, którą wykładamy. Na wierzch kładziemy pół kurczaka wcześniej sprawionego solą i pieprzem, a także smalec w ilości podobnej do tej, co na dnie, na to liście kapusty i garnek rodzinny przykrywamy pokrywką. Jeżeli tylko będzie pogoda, proponuję ustawić go na ogniu dogaszającego się ogniska, a jeżeli nie mamy takiej możliwości, wstawmy potrawę do kuchennego piekarnika. Pieczemy około 1,5 godziny w temp. 180 C. Po wyjęciu gotowej potrawy proponuję wszystko przemieszać i od razu podawać, koniecznie ze zsiadłym mlekiem. Uczta rodzinna wybitna!
Turcja
KUMPIR-PIECZONY ZIEMNIAK Z SEREM, PIKANTNĄ KIEŁBASĄ I SAŁATKĄ WARZYWNĄ (przepis Marcina Budynka)
Kumpir to danie składające się z pieczonego ziemniaka wypełnionego warzywami, mięsem baranim lub jagnięcym, serem owczym i masłem. Całość przypomina hamburgera. Z serów do dania najczęściej wybiera się mozzarellę, a z warzyw paprykę, groszek i kukurydzę konserwową, a także czerwoną kapustę, kapary, oliwki, kapustę pekińską oraz cebulę. Potrawa często serwowana jest z plasterkami kiełbasy zamiast mięsa oraz z pieczarkami, marynowanymi ogórkami i marchewką, a nawet sałatką rybną. Kumpir podawany jest także w wersji wegetariańskiej, a nawet wegańskiej z masłem i serem bez laktozy. Potrawa wywodzi się z byłej Jugosławii, ale tak bardzo zadomowiła się w Turcji, że postrzegana jest jako danie pochodzenia tureckiego i jednocześnie przysmak kuchni ulicznej.
Składniki na 4 osoby:
4 bardzo duże ziemniaki do pieczenia
200 g kiełbasy pikantnej typu chorizzo
80 g masła
300 g sera ementaler lub mozzarelli w bloku
100 g zielonego groszku konserwowego
100 g kukurydzy konserwowej
200 g czerwonej cebuli
100 g papryki czerwonej
1/2 pęczku natki pietruszki
sól i pieprz do smaku
1/2 łyżeczki sumaka
1 główka czosnku
200 g majonezu
Sposób wykonania: ziemniaki dokładnie myjemy i gotujemy ok. 10 min w osolonej wodzie. Następnie wkładamy je do piekarnika nagrzanego do 200 stopni C i pieczemy ok. 40-50 minut, aż będą miękkie. Po upieczeniu ziemniaki nacinamy starając się ich nie przeciąć. Widelcem ubijamy miąższ w każdym ziemniaku, dodając łyżkę masła i ser. Doprawiamy solą; gdy miąższ w ziemniaku osiągnie konsystencję kremowego puree układamy na nim sałatkę i podajemy z sosem czosnkowym.
Sałatka: kiełbasę kroimy w plasterki i smażymy ok. 3 minuty, a następnie zdejmujemy ją z patelni. Na powstałym tłuszczu smażymy cebulę i paprykę pokrojone w kostkę, warzywa smażymy ok. 3 minuty, a następnie przekładamy do miski, dodajemy kukurydzę, groszek, smażoną kiełbasę; wszystko doprawiamy solą, pieprzem i sumakiem.
Sos czosnkowy: czosnek pieczemy w całości w temp. 200 stopni C około 50 minut. Po upieczeniu obieramy z łupinek i miksujemy z majonezem.
Ogólnopolska kampania informacyjno-edukacyjna „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz” sfinansowana jest ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw. Organizatorem kampanii jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych.
Więcej informacji o kampanii znajduje się na:
stronie internetowej: www.ziemniakiczykartofle.com.pl
profilu na Facebooku: www.facebook.com/ziemniakiczykartofle