Wcześniaki mają problemy z przyjmowaniem pokarmu, dlatego w pierwszej kolejności stosuje się żywienie paraenteralne. Równocześnie zaleca się także żywienie troficzne drogą enteralną. Kolejny etap to normalne żywienie dojelitowe. Najlepiej tolerowanym przez wcześniaki pokarmem jest mleko matki. Oczywiście bardzo ważna jest także odpowiednia suplementacja.
Wcześniak to noworodek urodzony przedwcześnie, czyli po ukończeniu 22. tygodnia ciąży, ale przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży. Taki noworodek jest niedojrzały morfologicznie i fizjologicznie. W związku z tym wymaga specjalistycznej opieki, w tym także specjalnego żywienia, gdyż im krótsza ciąża, tym większe niedobory mikro- i makroelementów oraz składników odżywczych.
Noworodki urodzone przedwcześnie – problemy w przyjmowaniu pokarmu
Trudność w przyjmowaniu pokarmu u wcześniaków jest związana z niewykształconym odruchem ssania i połykania oraz małą pojemnością żołądka i znikomą ilością kwasu solnego oraz enzymów trawiennych w soku żołądkowym. Poza tym dość często występuje ulewanie się treści pokarmowej i wymioty. Układ trawienny noworodków urodzonych przedwcześnie nie jest w pełni wykształcony i gotowy do normalnej pracy.
Obecnie odpowiednie żywienie jest podstawowym elementem leczenia wcześniaków. Powoduje zmniejszenie częstotliwości występowania powikłań, tj. zakażeń, retinopatii, dysplazji oskrzelowo-płucnej, zaburzeń rozwoju układu neurologicznego itp. Jest to oczywiście bardzo trudne zadanie, jednak kluczowe do dobrego rokowania. Plan żywienia w szpitalu powinien obejmować następujące etapy: żywienie paraenteralne (pozajelitowe), minimalne żywienie troficzne oraz enteralne żywienie (dojelitowe) pokarmem matki lub mieszankami żywieniowymi przez sondę żołądkową, smoczek lub innymi metodami.
Żywienie paraenteralne
Jeżeli wcześniak ma małą masę urodzeniową, wdrożone zostaje żywienie pozajelitowe. Celem leczenia żywieniowego jest osiągnięcie odpowiedniej wagi w ciągu pierwszych 2 tygodni życia. Metodę tę stosuje się powszechnie w sytuacji, gdy podawanie pokarmu drogą tradycyjną nie jest możliwe, jest niedostateczne lub przeciwskazane. Rozpoczęcie tego rodzaju żywienia powinno nastąpić w ciągu 2 godzin po urodzeniu i powinno trwać do momentu pokrycia min. 75% zapotrzebowania wcześniaka na białko i energię. Należy je kontynuować, jeśli żywienie dojelitowe nie jest stosowane.
Dieta wcześniaków – żywienie troficzne drogą enteralną i normalne żywienie dojelitowe
Równocześnie z żywieniem pozajelitowym stosuje się minimalne żywienie troficzne. Celem jest przygotowanie układu pokarmowego dziecka do pełnego odżywiania. Należy pobudzać funkcje motoryczną i wydzielniczą przewodu pokarmowego. Stosuje się je po ustabilizowaniu krążeniowo-oddechowym dziecka. Mleko matki jest lepiej tolerowane w tym rodzaju żywienia niż sztuczne mieszanki i pozwala na szybsze wprowadzenie żywienia dojelitowego. Wcześniakom podaje się bardzo małe ilości pokarmu tak szybko po urodzeniu jak to możliwe, czyli zazwyczaj w ciągu 12-48 godzin. Żywienie dojelitowe wprowadza się mniej więcej w 5-6 dobie po rozpoczęciu żywienia troficznego. Częstotliwość karmienia wynosi 3 godziny, a ilość pokarmu zwiększa się o 1 ml co 8 godzin. Zaleca się jak najszybsze przystawienie dziecka do piersi, gdyż wpływa to na jego rozwój psychiczny.
Zalecenia żywieniowe dla wcześniaków
Najlepszym sposobem karmienia zarówno noworodków urodzonych o czasie, jak i przedwcześnie jest karmienie piersią. Światowa Organizacja Zdrowia wskazała na nadrzędność mleka matki nad sztucznymi mieszankami bazującymi na krowim mleku. Badania dowodzą, że dzieci karmione mlekiem matki rzadziej chorują (infekcje układu oddechowego i pokarmowego, alergie, choroby autoimmunologiczne) i lepiej rozwija się ich układ immunologiczny.
Jeśli pokarm matki nie jest dostępny, zaleca się pobranie pokarmu z banku mleka kobiecego. Jeśli nie ma dostępu do banku mleka, stosuje się sztuczne mieszanki oparte na krowim mleku, w przypadku noworodków urodzonych przedwcześnie specjalne mieszanki dla wcześniaków i początkowe do żywienia niemowląt, a także mieszanki PDF (post discharge formula) – dla wcześniaków długo hospitalizowanych.
Suplementacja noworodków urodzonych przedwcześnie
Wcześniaki, zgodnie z aktualnymi wytycznymi, powinny przyjmować dodatkowo witaminę D oraz kwas dokozaheksanowy (DHA). Zalecane dawki witaminy D to 800 IU/d dla urodzonych przed 32. tygodniem ciąży i 400 IU/d dla urodzonych po tym czasie. Z kolei suplementacja DHA to 100-200 mg dziennie, co stanowi do 1,5% wszystkich kwasów tłuszczowych w diecie wcześniaków.
Informacje na temat suplementów dla wcześniaków można znaleźć na stronie: https://bioaron.pl/noworodki-urodzone-przedwczesnie/.
Artykuł sponsorowany
