Czas oczekiwania na dziecko to jeden z najwspanialszych okresów jaki towarzyszy młodym rodzicom. Z niecierpliwością oczekują oni na kolejne informacje na temat swojej pociechy. Obecnie powszechnie stosowane są metody oparte na badaniach ultrasonograficznych.
USG jest podstawowym badaniem wykonywanym w czasie ciąży. Wykorzystuje się w nim falę dźwiękową, która dzięki różnej szybkości przechodzenia przez poszczególne tkanki, pozwala na zobrazowanie wnętrza naszego ciała, a tym samym nienarodzonego dziecka. Badanie to jest łatwe do wykonania i bezpieczne zarówno dla dziecka, jak i matki. Lekarze zalecają wykonanie badania USG co najmniej trzy razy podczas trwania ciąży, a dokładniej pierwsze między 11. a 14. tygodniem ciąży, drugie między 18. a 22. tygodniem ciąży, a trzecie po 30. tygodniu ciąży. Oczywiście lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań USG, jeśli będzie to konieczne ze względu na stan zdrowia dziecka lub też po prostu w celu wykluczenia podejrzeń. Pozwala ono na obejrzenie wnętrza macicy, a także rozwijającego się dziecka.
Najczęściej przeprowadza się tzw. USG 2D. Badanie wykonywane jest tylko przez brzuch lub pochwę matki, ze względu na fakt, iż z innych stron dziecko jest zasłonięte przez kości miednicy, żebra, kręgosłup i jelita matki. USG 2D oznacza, że otrzymany obraz jest dwuwymiarowy. Do odczytania go potrzebny jest doświadczony lekarz, gdyż dla przeciętnego człowieka otrzymany obraz jest tylko mieszaniną czarnych i białych plam z zarysami jakichś kształtów. Lekarz jest w stanie podczas badania USG 2D określić wiek i płeć dziecka, wielkość i kształt różnych części ciała dziecka, prawidłowość budowy narządów wewnętrznych, a także umiejscowienie łożyska i ilość wód płodowych – są to tylko niektóre z rzeczy jakie można ocenić podczas tego badania. Dodatkowo, w nowszych aparatach istnieje możliwość oceny przepływu krwi przez naczynia dziecka i matki, a tym samy dostarcza informacji o funkcji łożyska i serca dziecka. Jest to tzw. USG dopplerowskie.
W ostatnich czasach, wraz z rozwojem nauki i techniki, powstały nowe możliwości oceny przyszłego noworodka. Mowa tu o USG 3D i 4D. Dzięki tym metodom przyszli rodzice mogą zobaczyć swoje maleństwo jeszcze przed narodzinami. USG 3D pozwala na uzyskanie obrazu trójwymiarowego. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu specjalnej głowicy. Badanie to pozwala na ocenę płodu z dosłownie każdej strony oraz uzyskanie przekrojów niedostępnych w USG 2D. Dzięki temu możliwe jest rozpoznanie niektórych wad rozwojowych już we wczesnym okresie ciąży. Jak widać badanie to pozwala nie tylko na uzyskanie obrazu dziecka, co jest ważne z psychologicznego punktu widzenia, ale także jest pomocne przy określaniu stanu zdrowia dziecka, postawieniu diagnozy i ewentualnie wprowadzeniu wczesnej terapii. Lekarz podczas badania jest w stanie lepiej zdiagnozować kościec, gdyż USG 3D daje obraz zbliżony do radiologicznego, bez szkodliwych efektów rejestrowanych podczas badania radiologicznego. Pozwala na rozpoznanie zespołu Downa. Odbywa się to poprzez ocenę kości nosowych płodu. Łatwiej również wykryć rozszczep wargi, podniebienia, kręgosłupa, a także polidaktylię (zwiększona ilość palców). W obrazie trójwymiarowym lekarz dużo dokładniej może ocenić występowanie lub brak nieprawidłowości u dziecka i tym samym oszczędzić przyszłym rodzicom niepotrzebnego stresu i dodatkowych badań.
USG 4D pozwala na uzyskanie trójwymiarowego obrazu w czasie. Oznacza to, że możliwa jest ocena ruchów dziecka, chociaż nieco później niż rzeczywiście. Badanie to pozwala na jeszcze lepszą ocenę prawidłowego rozwoju dziecka niż USG 3D. Dodatkowo okazuje się, że istnieje zależność pomiędzy odpowiednimi wzorcami ruchowymi a chorobami układu nerwowego.
W takim razie, które badanie warto wykonać w czasie ciąży. Według psychologów zobaczenie dokładnych rysów dziecka wpływa na nawiązanie silnej więzi emocjonalnej jeszcze przed urodzeniem dziecka. Lekarze na podstawie trójwymiarowego obrazu mogą lepiej ocenić i zdiagnozować występowanie wad rozwojowych u dziecka. Kolejną zaletą jest fakt, że uzyskany obraz jest nagrywany i istnieje możliwość odtworzenia go już po ukończeniu badania, co ułatwia konsultacje między lekarzami. Taki film mogą również otrzymać rodzice na pamiątkę z badania. Jednak należy pamiętać, że badanie USG3D/4D wymaga zastosowania większej ilości ultradźwięków niż tradycyjne USG 2D. Co do wpływu ultradźwięków na rozwój ludzkiego płodu, ze względów etycznych, nigdy nie przeprowadzono jednoznacznych badań. W związku z tym w środowisku naukowym pojawiło się wiele hipotez sugerujących negatywny wpływ zabiegów ultrasonograficznych na rozwój płodu. Z tego względu nie wolno wykonywać USG 3D/4D w pierwszym trymestrze ciąży. Lekarze odradzają wykonywanie USG 3D/4D jeśli nie ma do tego wskazań medycznych. Decyzja, jaki rodzaj badania USG zostanie wykonane należy do rodziców. Jednak wybierając je rodzice powinni kierować się przede wszystkim dobrem dziecka, a nie tylko chęcią posiadania „pamiątki”.
